در دنیای امروز، با توجه به افزایش جمعیت و نیاز مبرم به تأمین مواد غذایی، استفاده از روشهای بهینهسازی تولیدات کشاورزی بیش از گذشته اهمیت یافته است. یکی از عوامل کلیدی در بهبود بهرهوری گیاهان، استفاده از کودهای مختلف است. در این میان، کودهای محرک رشد (Biostimulants) به دلیل تأثیرات ویژه و غیر مستقیم در افزایش سلامت و بهرهوری گیاهان، جایگاه ویژهای یافتهاند. این کودها با تحریک سیستمهای مختلف گیاه، نظیر فتوسنتز، تولید هورمونها و جذب مواد مغذی، باعث بهبود رشد گیاه، مقاومت در برابر استرسهای محیطی و افزایش عملکرد محصول میشوند.
در این مقاله، ابتدا به اهمیت استفاده از کودهای محرک رشد در کشاورزی پرداخته میشود، سپس مزایا، ویژگیها و انواع مختلف این کودها را معرفی میکنیم. در ادامه، سه نوع از کودهای رایج محرک رشد شامل کودهای آمینو اسید، جلبک دریایی و ریزون ریشهزا بررسی و مقایسه میشوند.
کودهای محرک رشد در کشاورزی به عنوان محصولاتی نوآورانه و کارآمد شناخته میشوند. این کودها فراتر از تأمین نیازهای اولیه تغذیه گیاه عمل میکنند و به جای افزودن مستقیم مواد مغذی به خاک یا گیاه، سیستمهای داخلی گیاه را تقویت میکنند. نقش این کودها بیشتر در تحریک مکانیسمهای طبیعی گیاه برای استفاده بهتر از منابع محیطی، نظیر آب و مواد مغذی است.
استفاده از کودهای محرک رشد میتواند به طور خاص در موارد زیر اهمیت داشته باشد:
کودهای محرک رشد دارای ویژگیها و مزایایی هستند که آنها را از کودهای معمولی متمایز میکند. از جمله این مزایا میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
کودهای محرک رشد به دستههای مختلفی تقسیم میشوند که هرکدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند. در ادامه به بررسی سه نوع رایج کود محرک رشد پرداخته و آنها را با یکدیگر مقایسه میکنیم:
ویژگیها |
کود ریزون ریشهزا |
کود جلبک دریایی |
کود آمینو اسید |
---|---|---|---|
ترکیبات اصلی
|
مواد آلی و فولویک اسید
|
عصاره جلبک دریایی
|
اسیدهای آمینه
|
تأثیر بر رشد
|
تقویت و توسعه سیستم ریشهای
|
افزایش تولید هورمونهای رشد
|
تحریک تولید پروتئین و آنزیمها
|
بهبود مقاومت گیاه
|
در برابر خشکی و کمبود آب
|
در برابر شوری و خشکی
|
در برابر استرسهای محیطی
|
تأثیر بر سیستم ریشهای
|
تقویت و توسعه ریشهها
|
تقویت رشد و باردهی
|
بهبود جذب مواد مغذی
|
کاربرد اصلی
|
گیاهان در مراحل اولیه رشد یا پس از آسیب دیدگی ریشه
|
مناسب برای تقویت گیاهان
|
تمامی مراحل رشد گیاه
|
اثرگذاری در شرایط استرس
|
متوسط به بالا
|
بالا
|
بسیار بالا
|
قابلیت جذب از طریق برگ و ریشه
|
بله
|
بله
|
بله
|