عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: عناصر پرمصرف (ماکرو) و عناصر کم‌مصرف (میکرو). در میان این دو، گروه دیگری به نام عناصر ثانویه نیز وجود دارد که اهمیت آن‌ها کمتر از عناصر ماکرو نیست و برای رشد بهینه گیاهان ضروری هستند. این عناصر شامل کلسیم (Ca)، منیزیم (Mg) و گوگرد (S) هستند که در کنار نیتروژن، فسفر و پتاسیم (عناصر ماکرو) در تغذیه گیاهی نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند. در حالی که نیاز گیاهان به این عناصر در مقایسه با عناصر ماکرو کمتر است، کمبود آن‌ها می‌تواند باعث مشکلات جدی در رشد گیاه و کاهش عملکرد محصولات شود.
در این مقاله به معرفی کودهای عناصر ثانویه، مزایا و نقش‌های آن‌ها در کشاورزی، و مقایسه بین کودهای کلسیم، منیزیم و گوگرد پرداخته می‌شود. همچنین در جدول مقایسه‌ای، ویژگی‌ها و کاربردهای هر کدام از این کودها بررسی خواهد شد.
کودهای حاوی عناصر ثانویه نقش بسیار مهمی در بهبود رشد گیاه، توسعه ساختار گیاه و افزایش عملکرد محصولات کشاورزی دارند. این کودها به تقویت سلامت کلی گیاه، افزایش مقاومت در برابر بیماری‌ها و بهبود کیفیت محصول کمک می‌کنند. مزایای هر یک از این عناصر به شرح زیر است:کودهای حاوی عناصر ثانویه نقش بسیار مهمی در بهبود رشد گیاه، توسعه ساختار گیاه و افزایش عملکرد محصولات کشاورزی دارند. این کودها به تقویت سلامت کلی گیاه، افزایش مقاومت در برابر بیماری‌ها و بهبود کیفیت محصول کمک می‌کنند. مزایای هر یک از این عناصر به شرح زیر است:
کودهای حاوی عناصر ثانویه به شکل‌های مختلفی در بازار موجود هستند که هر کدام بسته به نیاز گیاه و شرایط خاک، قابلیت‌های متفاوتی دارند. انواع رایج کودهای حاوی این عناصر عبارتند از:
در جدول زیر، کودهای حاوی کلسیم، منیزیم و گوگرد از نظر ویژگی‌های اصلی، کاربردها، و مزایای خاص آن‌ها در کشاورزی با هم مقایسه شده‌اند:
|
ویژگی |
کودهای گوگردی |
کودهای منیزیمی |
کودهای کلسیمی |
|---|---|---|---|
|
نوع عنصر
|
گوگرد (S)
|
منیزیم (Mg)
|
کلسیم (Ca)
|
|
رایج‌ترین انواع کودها
|
سولفات آمونیوم، سولفات پتاسیم، گوگرد عنصری
|
سولفات منیزیم، نیترات منیزیم، کلات منیزیم
|
نیترات کلسیم، کلسیم کلات شده، کلسیم کلرید
|
|
مزایا
|
بهبود سنتز پروتئین‌ها، افزایش مقاومت به آفات، افزایش کیفیت محصولات
|
بهبود فتوسنتز، انتقال فسفات‌ها، افزایش جذب عناصر دیگر
|
تقویت دیواره سلولی، استحکام گیاه، افزایش مقاومت به تنش‌های محیطی
|
|
کاربردها
|
گیاهان روغنی (کلزا، سویا)، خاک‌های قلیایی
|
گیاهان نیازمند به فتوسنتز بهتر (مرکبات، گیاهان گل‌دار)
|
محصولات حساس به کمبود کلسیم (گوجه‌فرنگی، فلفل)، خاک‌های اسیدی و شور
|
|
سرعت جذب
|
متوسط (گوگرد عنصری)، سریع (سولفات )
|
سریع (کلات منیزیم)، متوسط (سولفات منیزیم)
|
سریع (کلات کلسیم)، متوسط (نیترات کلسیم)
|
|
نوع خاک مناسب
|
خاک‌های قلیایی و قلیایی سبک
|
خاک‌های اسیدی، خاک‌های با کمبود منیزیم
|
خاک‌های اسیدی و شور
|
|
اثرات کمبود
|
کاهش سنتز پروتئین، کاهش عملکرد گیاه، ضعف در رشد عمومی
|
کلروز بین‌برگی، کاهش رشد، زرد شدن برگ‌ها
|
پوسیدگی گلگاه در گوجه‌فرنگی، ضعف ساقه و برگ
|
